The euro zone
That sinking feeling (again)
If Germany, France and Italy cannot find a way to refloat Europe’s economy, the euro may yet be doomed
Εάν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία δεν βρουν έναν τρόπο για την εκ νέου ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρώπης, το ευρώ είναι καταδικασμένο
It was an illusion. In recent weeks the countries of the euro zone have begun to take in water once again. Their collective GDP stagnated in the second quarter: Italy fell back into outright recession, French GDP was flat and even mighty Germany saw an unexpectedly large fall in output (see article). The third quarter looks pretty unhealthy, partly because the euro zone will suffer an extra drag from Western sanctions on Russia. Meanwhile, inflation has fallen perilously low, to around 0.4%, far below the near-2% target of the European Central Bank, raising fears that the zone as a whole could fall prey to entrenched deflation. German bond yields are hovering below 1%, another harbinger of falling prices. The euro zone stands (or wobbles) in stark contrast with America and Britain, whose economies are enjoying sustained growth.....
Εάν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία δεν βρουν έναν τρόπο για την εκ νέου ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρώπης, το ευρώ είναι καταδικασμένο
Πριν λίγους μήνες οι ηγέτες της Ευρωζώνης πίστευαν πως κατάφεραν να... δαμάσουν το τέρας της οικονομικής κρίσης που πλανιόταν πάνω από τις 18 χώρες που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως κοινό νόμισμά τους, όμως το νέο δημοσίευμα του Economist, της τρέχουσας εβδομάδας, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη βεβαιότητα.Ο ίδιος ο Μάριος Ντραγκι, από τη θέση του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας -γράφει ο Economist- είχε υποσχεθεί πως «θα κάνει ό,τι χρειάζεται» για να στηρίξει το νόμισμα.
Η ανάπτυξη φάνηκε να επιστρέφει, αν και με αργό ρυθμό, χώρες που πλήττονταν σοβαρά από την οικονομική κρίση, είχαν αρχίσει να ανακάμπτουν, αν και μετά την εφαρμογή επώδυνων μέτρων για τη μείωση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Η ανεργία, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, βρίσκεται σε υψηλότατα επίπεδα, αλλά τουλάχιστον παρατηρείται μία μείωση στις περισσότερες χώρες, ενώ τα spreads των ομολόγων μειώθηκαν αισθητά, καθώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές σταμάτησαν να βάζουν στοιχήματα ότι το ευρώ θα καταρρεύσει.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, όλα τα παραπάνω, είναι «μια ψευδαίσθηση», ενώ τις τελευταίες εβδομάδες οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν αρχίσει να... βουλιάζουν και πάλι. Το συλλογικό τους ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμο το β' τρίμηνο του 2014, η Ιταλία υποχώρησε σε ολοκληρωτική ύφεση, το γαλλικό ΑΕΠ παρέμεινε στάσιμο... Ακόμη και η πανίσχυρη Γερμανία είδε μια απροσδόκητα μεγάλη πτώση της παραγωγής της ενώ η οικονομία της εμφανίζει αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Από την άλλη, το ΑΕΠ των χωρών της ευρωζώνης το τρίτο τρίμηνο του έτους φαίνεται πως θα κυμανθεί σε αρνητικά επίπεδα, εν μέρει επειδή η Ευρωζώνη θα υποστεί τα αποτελέσματα από τις κυρώσεις στη Ρωσία (και την απάντηση του εμπάργκο).
Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός έχει πέσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 0,4%, πολύ κάτω από το στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αυξάνοντας τους φόβους ότι η Ευρωζώνη -στο σύνολό της- θα μπορούσε να πέσει «θύμα» αποπληθωρισμού.
What started more than four years ago as a banking and sovereign-debt crisis has decayed into a growth crisis that is now enveloping the three biggest economies. Germany is teetering on the edge of recession. France is mired in stagnation. Italy’s GDP is barely above its level when the single currency came in 15 years ago. Since these three countries account for two-thirds of euro-zone GDP, growth in places like Spain and the Netherlands cannot make up for their torpor.
The underlying causes of Europe’s new ills are three very familiar and interrelated problems. First, there is a shortage of political leaders with the courage and conviction to push through structural reforms to improve competitiveness and, eventually, reignite growth: the big countries have wasted the two years bought by Mr Draghi’s “whatever it takes” commitment. Second, public opinion is not convinced of the urgent need for deep and radical changes. And third, despite Mr Draghi’s efforts, the monetary and fiscal framework is too tight, throttling growth—which makes structural reforms harder.
In theory a new and more cohesive reforming government could make progress, but public opinion is not remotely prepared for that. Mr Hollande is not just deeply unpopular; unlike Italy’s Matteo Renzi, who has bravely made the case for (as yet undelivered) tough reforms, the French president has failed to convince voters that painful change, including a reduction in the size of the state, is inevitable. Instead, Mr Montebourg and his chums offer the beguiling notion that, if only the euro zone scraps its rules and allows bigger budget deficits and generous enough public spending, no more painful reforms will be needed, because the economy will miraculously lift itself out of danger by its own bootstraps.
Mr Montebourg’s argument is all the more seductive because he is right about Europe’s third problem: excessive austerity, largely forced on the continent by Germany. Mr Draghi has just implicitly conceded that fiscal and monetary policy in the euro zone is too tight at the annual economics jamboree in Jackson Hole. He hinted that he was in favour of quantitative easing, which both America and Britain have used, and he called for fiscal policy to do more to encourage growth—a message plainly aimed at Germany’s chancellor, Angela Merkel. She is the leader who insists most firmly on sticking to the euro zone’s rules on fiscal discipline, just as it is the German Bundesbank that is most strongly against quantitative easing.
So it will be hard. But without a new push from the continent’s leaders, growth will not revive and deflation could take hold. Japan suffered a decade of lost growth in the 1990s, and is still struggling. But, unlike Japan, Europe is not a single cohesive country. If the currency union brings nothing but stagnation, joblessness and deflation, then some people will eventually vote to leave the euro. Thanks to Mr Draghi’s promise to put a floor under government debt, the market risk that financial pressures could trigger a break-up has receded. But the political risk that one or more countries decide to storm out of the single currency is rising all the time. The euro crisis has not gone away; it is just waiting over the horizon.