του Πέτρου Αναστασίου Η διπλή αναγνωριστική πτήση του τουρκικού αεροσκάφους ηλεκτρονικού πολέμου CN-235 επάνω από τη νησίδα Παναγιά του συμπλέγματος των Οινουσσών, αξιολογείται πολύ προσεκτικά από τα ελληνικά Επιτελεία.
Και αυτό γιατί οι Οινούσσες αποτελούν το επίκεντρο του τουρκικού σχεδιασμού στην θαλάσσια έκδοση της περίφημης επιχείρησης BALΥOZ ("Βαριοπούλα") που το 2003 είχε ως κύριο στόχο την πρόκληση πολεμικής σύρραξης με την Ελλάδα (περιλάμβανε εισβολή στην Ελλάδα και κατάληψη του βόρειου Έβρου) με την επιχείρηση "SUGA".
Στις Οινούσσες, η εγγύτητα του νησιού στην Τουρκία καθώς και η ανυπαρξία σοβαρής στρατιωτικής παρουσίας, αφήνει ουσιαστικά στους Τούρκους το πεδίο ελεύθερο για μια σχετικά εύκολη επιχείρηση.
Η απόφαση για την προετοιμασία ενός σχεδίου πρόκλησης μείζονος κρίσεως με την Ελλάδα με αντικείμενο βραχονησίδες στο Αιγαίο προήλθε από τον τότε Αρχηγό του τουρκικού Ναυτικού, ναύαρχο Özden Örnek, ο οποίος ζήτησε να συσταθούν οι σχετικές επιτροπές μελέτης.
Oι Οινούσσες έχουν επιλεγεί ως βασικός στόχος γιατί ελέγχουν από τον βορρά τον δίαυλο του Τσεσμέ και από Ανατολάς τη Χίο και ως εκ τούτου προσφέρουν σημαντικό πλεονέκτημα απέναντι στην Ελλάδα.
Τα νησιά, αυτά κατά το τουρκικό σχέδιο, όπως αυτό προτάθηκε από τον αντιπλοίαρχο Erdin Ιnal και συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2003, θα καταλαμβάνονταν από ολιγομελές τμήμα της δύναμης SAT-SAS του τουρκικού Ναυτικού, η οποίο θα πραγματοποιούσε αποβατική ενέργεια. Μαζί με τη δύναμη αυτή θα συμμετείχε και μια ομάδα αμφίβιων καταδρομέων, η οποία θα είχε ως αποστολή την καταστροφή των υποδομών και των κέντρων διοίκησης των δύο νησιών.
Το τρίτο και μεγαλύτερο κύμα της επίθεσης θα αποτελείτο από δυνάμεις πεζοναυτών. Τόσο οι δυνάμεις των SAT-SAS όσο και οι δυνάμεις των πεζοναυτών ασκούνται κάθε χρόνο στην κατάληψη νησιών, έχουν επομένως αποκτήσει σημαντική εμπειρία από όλα αυτά τα χρόνια εξάσκησης.
Μετά την κατάληψη και των τριών νησιών, το σχέδιο προέβλεπε τον εγκλεισμό του τοπικού πληθυσμού, ο οποίος έφτανε σύμφωνα με την απογραφή του 2001 τα 10.500 άτομα, σε στρατόπεδα, προκειμένου να αποσταλούν αργότερα στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι σε μια από τις εκθέσεις σχετικά με το σχέδιο «SUGA» δίνονται οδηγίες για τον χειρισμό των ΜΜΕ όσον αφορά την εξέλιξη της κρίσης και τα αίτια κατάληψης των νησιών.
Το τουρκικό σχέδιο ότι θα διαρκούσε περίπου 15 λεπτά, μερικά λεπτά λιγότερα από όσο χρειάζεται ένα σκάφος να προσεγγίσει το λιμάνι των Οινουσσών από τα τουρκικά παράλια με ήπιο κυματισμό.
Μάλιστα είχε επιλεγεί η προσγείωση στην δυτική πλευρά του νησιού για έναν και μόνο λόγο. Ο χρόνος θα συνέπιπτε με την απόβαση διά θαλάσσης στις Οινούσσες και από τα δυτικά θεωρούσαν ότι η φύλαξη θα ήταν ασθενέστερη. Είχαν ήδη καταγράψει την περιοχή και τις ζώνες προσγείωσης των ελικοπτέρων από αποστολές πρακτόρων της ΜΙΤ που είχαν μεταβεί ως τουρίστες στα νησιά τα έτη 1998 και 2002.
Όσον αφορά τις Οινούσσες, η εγγύτητα του νησιού στην Τουρκία και η ανυπαρξία σοβαρής στρατιωτικής παρουσίας άφηνε ουσιαστικά στους Τούρκους το πεδίο ελεύθερο για μια σχετικά εύκολη επιχείρηση. Φυσικά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση η εξέλιξη της επιχείρησης εξαρτάται από την αντίδραση των ελληνικών δυνάμεων στη Χίο.
Πάντως σε γενικές γραμμές η κατάληψη και η με ερωτηματικά διατήρηση των Οινουσσών από τους Τούρκους θα αποτελούσε το πιο εύκολο μέρος της επιχείρησης SUGA που μεταξύ άλλων προέβλεπε ενέργεια στους Φούρνους και στην Λέρο.
Όλα αυτά είναι βέβαια γνωστά στην ελληνική πλευρά. Γι’ αυτό και μετά το επεισόδιο στα τέλη Απριλίου, είναι ειλημμένη η απόφαση να κατασκευαστεί και ελικοδρόμιο στη νησίδα Πασάς, ανατολικά των Οινουσσών, σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο, εκτός από τη μόνιμη επάνδρωση φυλακίου.
Στη νησίδα σταθμεύει πλέον μόνιμη δύναμη.
Τα χρόνια της ελληνοτουρκικής «φιλίας» και η πεποίθηση της ελληνικής πολιτικής ελίτ ότι με τις συνεχείς υποχωρήσεις θα εξασφαλίσει την ειρήνη στην περιοχή, συνέβαλαν στην ενίσχυση, ή καλύτερα στην αποθράσυνση, της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας ότι τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο θα επιτύχαινε τον αιφνιδιασμό που επιθυμούσε με στόχο τον διαμοιρασμό του Αιγαίου.
Οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι «η Ελλάδα άρπαξε 16 νησιά», ενώ παράλληλα ζητούν διαπραγματεύσεις για 150 περίπου νησιά, νησίδες και βραχονησίδες το καθεστώς των οποίων, σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς τους, δεν περιγράφεται με σαφήνεια, είναι δηλαδή «απροσδιόριστης κυριαρχίας» από τις Συνθήκες (Λωζάννης και Παρισίων).
Αλλά έτσι ή αλλιώς πλέον η Τουρκία δια χειλέων του προέδρου της Ρ.Τ.Ερντογάν, απορρίπτει την συνθήκη της Λωζάνης. Μόνο χθες δήλωσε επίσημα ότι "Δεν μπορεί να νάνει δεκτό το 2016 αυτό που ίσχυε το 1923"...