Kλειστές οι τράπεζες και το Χρηματιστήριο τη Δευτέρα
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος, τη συνεδρίαση του Eurogroup για την Ελλάδα και το νέο διάγγελμα του πρωθυπουργού μέσω του οποίου ζήτησε εκ νέου από τους δανειστές την παράταση του ισχύοντος προγράμματος που λήγει την Τρίτη.
Η απόφαση της ΕΚΤ να διατηρήσει σταθερό το όριο της χρηματοδότησης των τραπεζών μέσω του έκτακτου μηχανισμού ELA οδηγεί στο κλείσιμο των τραπεζών και στην επιβολή capital control.
Η απόφαση αυτή (την εισηγήθηκε το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας) σημαίνει ότι η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος είναι πλέον οριακή.
Η τραπεζική αργία (bank holiday) θα διαρκέσει μέχρι την Δευτέρα 6 Ιουλίου, την επομένη δηλαδή τηςΚλειστές θα παραμείνουν από αύριο μέχρι τις 6 Ιουλίου οι ελληνικές τράπεζες, κατόπιν της απόφασης του ΣυμβουλίουΣυστημικής Ευστάθειας που ολοκλήρωσε πριν από λίγο τη συνεδρίασή του διεξαγωγής του δημοψηφίσματος. Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος αποφάσισαν να εισηγηθούν στο υπουργικό συμβούλιο που συνεδριάζει απόψε την επιβολή capital control.
Μέχρι αυτή την ώρα δεν έχει διευκρινιστεί το ανώτατο ημερήσιο όριο αναλήψεων και η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί από το υπουργικό συμβούλιο.
Αναμένονται οι αποφάσεις για το πόσο θα είναι το όριο αναλήψεων, ανά καταθέτη και λογαριασμό και πώς θα γίνονται οι υπόλοιπες συναλλαγές. Αν θα μπορούν και πόσα χρήματα να μεταφερθούν από λογαριασμό σε λογαριασμό.
Η αρχική διαρροή περί κλειστών τραπεζών έγινε από σύμβουλο του Βαρουφάκη στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ.
«Δεν θα ανοίξουν τη Δευτέρα 29/6/2015 οι τράπεζες», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Τρ. Πειραιώς, κ. Άνθιμος Θωμόπουλος, μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας.
Από την πλευρά του ο κ. Μποτόπουλος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είπε πως θα συνεδριάσει η Επιτροπή για να αποφασίσει αν θα ανοίξει τη Δευτέρα το Χρηματιστήριο Αθηνών. Ωστόσο, το πρακτορείο Reuters μεταδίδει, επικαλούμενο ανώνυμη πηγή, ότι το Χ.Α. θα παραμείνει κλειστό.
Νέα έκκληση Τσίπρα για παράταση του προγράμματος
«Η απόφαση για capital controls δεν έχει άλλο στόχο πέρα από το να εκβιάσει τη βούληση του ελληνικού λαού και να παρεμποδίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος», επισήμανε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό.
«Η άρνηση της ολιγοήμερης παράτασης και η απόπειρα ακύρωσης του δημοψηφίσματος αποτελεί πράξη εκβιασμού και ντροπή», συνέχισε ο κ. Τσίπρας εξαπολύοντας σφοδρή επίθεση προς τους Ευρωπαίους δανειστές.
«Η άρνηση της παράτασης από το Eurogroup σήμερα την ΕΚΤ να μην αυξήσει την ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών και ανάγκασε την ΤτΕ να εισηγηθεί περιορισμό της κίνησης κεφαλαίων, μετά από την εισήγηση της ΕΚΤ, με σκοπό να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Η χθεσινή απόφαση του EG & σημερινή απόφαση της ΕΚΤ δεν έχουν κανέναν άλλο στόχο πέρα από το να εκβιάσουν τη βούληση του ελληνικού λαού. Η άρνηση της παράτασης αποτελεί μέγιστη προσβολή και ντροπή. Έστειλα εκ νέου το αίτημα παράτασης στους Ευρωπαίους αρχηγούς. Είναι οι μόνοι που μπορούν να δώσουν τα εργαλεία στην ΕΚΤ. Αυτό που απαιτείται τις επόμενες ημέρες είναι νηφαλιότητα και υπομονή. Οι καταθέσεις των πολιτών είναι διασφαλισμένες, όπως οι μισθοί και οι συντάξεις. Έχουμε την ευκαιρία να αποδείξουμε ότι το δίκιο μπορεί να κερδίσει, να στείλουμε μήνυμα ελπίδας στην Ευρώπη. Ο μόνος μας φόβος, είναι ο φόβος, δεν θα τον αφήσουμε να μας κερδίσει, στέλνουμε μήνυμα ελπίδας. Αναμένω άμεση αντίδρασή τους σε ένα στοιχειώδες αίτημα δημοκρατίας».
Ποιοι συμμετείχαν στη σύσκεψη:
Κατά την είσοδό του στο Υπουργείο Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης δήλωσε: «Εμείς απόψε ξεκινάμε μια διαδικασία με στόχο να διασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή σταθερότητα -και θα το επιτύχουμε- και όλα όσα πρέπει να γίνουν για να μην έχει η απόφαση του Eurogroup επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών». Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα ότι ο ελληνικός λαός θα αποφασίσει εν όψει του δημοψηφίσματος με νηφαλιότητα.
Στο Συμβούλιο συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, ο αναπληρωτής υπουργός Δημήτρης Μάρδας, ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας Γιάννης Στουρνάρας, η επικεφαλής της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Λούκα Κατσέλη, ο πρόεδρος του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής και ο επικεφαλής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κώστας Μποτόπουλος.
Τι είναι τα capital control, τι θα γίνει με τις τράπεζες: Οι περιπτώσεις Κύπρου και Ισλανδίας
Η επιβολή ενός ελάχιστου ποσού ανάληψης μέσω των ATM’s και των γκισέ, σύμφωνα με όλες οι ενδείξεις, είναι ένα έκτακτο μέτρο που μοιάζει αναπόφευκτο. Και αυτό επειδή, από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής μέχρι και σήμερα, έχουν «φύγει» από τις τράπεζες κεφάλαια της τάξης των 700 εκατ. ευρώ, τα οποία αναμενόταν να παραμείνουν στο τραπεζικό σύστημα αυτό το σαββατοκύριακο.
Περισσότερες εκροές από την υπάρχουσα ρευστότητα
Επίσης, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μην αυξήσει την έκτακτη χρηματοδότηση μέσω του ELA, κάτι που αποτελούσε πάγια τακτική της, σημαίνει ότι οι τράπεζες, ενδεχομένως, να μην διαθέτουν επαρκή ρευστότητα για να αντιμετωπίσουν τη φυγή των κεφαλαίων και άρα να εξυπηρετήσουν τους καταθέτες τους.
Η επιβολή, λοιπόν, περιορισμών στη διακίνηση, μέσω τραπεζών, των χρημάτων, έχει ως στόχο να αντιμετωπιστούν οι ιδιαίτερα αυξημένες αναλήψεις από τους Έλληνες καταθέτες που θεωρούν ότι ο κίνδυνος για τις αποταμιεύσεις τους αυξήθηκε μετά την ανακοίνωση της διενέργειας δημοψηφίσματος.
Πρακτικά, εάν οι τράπεζες δεν αντιμετωπίσουν τον πανικό των καταθετών που σπεύδουν να σηκώσουν τα χρήματά τους, θα ξεμείνουν από κεφάλαια και ως άμεση συνέπεια θα χρεοκοπήσουν. Έτσι, μοναδική μέθοδος αντιμετώπισης του κινδύνου αυτού που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι η επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών.
Οι περιπτώσεις της Κύπρου και της Ισλανδίας
Όπως συνέβη στην Κύπρο το 2013 και στην Ισλανδία το 2008, η επιβολή capital control μπορεί να πραγματοποιηθεί άμεσα. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, δεν αποκλείεται να χρειαστεί οι τράπεζες να κατεβάσουν ρολά για να προετοιμαστούν για την λειτουργία σε καθεστώς επιβολής περιορισμών ρευστότητας. Αυτό, άλλωστε συνέβη στην Κύπρο το 2013 οπότε οι τράπεζες έμειναν κλειστές 12 ημέρες.
Επίσης, η επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών σημαίνει ότι οι καταθέτες δεν θα μπορούν να «σηκώνουν» παρά ένα ελάχιστο ποσό. Για παράδειγμα, στην Κύπρο οι αναλήψεις για πολίτες είχαν περιοριστεί στα 300 ευρώ την ημέρα, ενώ είχε μπει μηνιαίο «πλαφόν» 5.000 ευρώ στα εμβάσματα. Οι επιχειρήσεις έπρεπε να λάβουν ειδική έγκριση για την μεταφορά ποσών στο εξωτερικό άνω των 5.000 ευρώ, καθώς έπρεπε να αποδείξουν ότι το ποσό αυτό ήταν απαραίτητο για την λειτουργία των εταιρειών τους. Ακόμη οι τουρίστες δεν μπορούσαν να εγκαταλείψουν την Κύπρο, έχοντας χρήματα αξίας άνω των 1.000 ευρώ.
Η διάρκεια των capital control κράτησε δύο χρόνια στην Κύπρο, ενώ στην Ισλανδία οι κεφαλαιακοί περιορισμοί ήρθησαν επτά χρόνια μετά από την εφαρμογή τους.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, οι κεφαλαιακοί περιορισμοί αποτελούν τεράστιο πλήγμα για την οικονομία, επειδή οδηγούν σε «πάγωμα» των επενδύσεων, ενώ οι άμεσες ξένες επενδύσεις γίνονται με το σταγονόμετρο.
Ακούστε την εκτίμηση του οικονομολόγου Δημήτρη Τσαγκάρη για τις εξελίξεις: