Το σχέδιο συμφώνου που διαμόρφωσε η ομάδα εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εξωτερικών βρίσκεται ήδη στα χέρια του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα παραδοθεί στην κυβέρνηση της πΓΔΜ και στον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ το αργότερο την επόμενη εβδομάδα. Οι εξελίξεις επιταχύνονται μετά την αλλαγή ονομασίας του αεροδρομίου των Σκοπίων και της εθνικής οδού της γείτονος – τις πρώτες κινήσεις καλής θέλησης στις οποίες είχε δεσμευτεί ο ίδιος ο Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός και έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
Τα επτά σημεία του προσυμφώνου
Κατόπιν τούτου, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς θα μεταβεί ο ίδιος στα Σκόπια μέσα στην επόμενη εβδομάδα και θα παρουσιάσει το προσύμφωνο, για το βασικό περιεχόμενο του οποίου πάντως είναι ήδη ενήμερη η πλευρά της πΓΔΜ. Κατά τις ίδιες
πληροφορίες, στο σχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνονται σε επτά κεφάλαια όλα τα καίρια ζητήματα – η ονομασία, το εύρος χρήσης, η γλώσσα, η ταυτότητα, οι εμπορικές χρήσεις της ονομασίας, τα ακρωνύμια και οι συντμήσεις. Στο ζήτημα της ονομασίας η πρόταση της ελληνικής πλευράς είναι οριστικά το GornaMakenija (Άνω Μακεδονία) σε σλαβική γραφή και αμετάφραστο. Είναι μια πρόταση που, κατ΄αρχάς, φέρεται να έχει αποδεχθεί ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ αλλά η τελική τύχη της συνδέεται άμεσα με την διευθέτηση και των υπόλοιπων κομβικών ζητημάτων.
Το erga omnes στο εύρος χρήσης του ονόματος – ήτοι η ισχύς του έναντι όλων τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της χώρας – παραμένει αδιαπραγμάτευτη θέση της ελληνικής πλευράς, ενώ τα μεγαλύτερα «αγκάθια» εξακολουθούν να είναι η ταυτότητα και η γλώσσα. Και στα δύο αυτά θέματα η πλευρά Ζάεφ εμφανίζεται ιδιαιτέρως συγκρατημένη καθώς δέχεται ισχυρές πιέσεις από τον σκληρό πολιτικό άξονα εντός των Σκοπίων, ο οποίος εκφράζεται κυρίως δια του προέδρου της χώρας Γκεόργκι Ιβανόφ και του υπουργού Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ. Και οι δύο προέρχονται από το εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης VMRO.
Το χρονοδιάγραμμα
Τα σημεία τριβής, πάντως, είναι απολύτως εντοπισμένα και από τις δύο πλευρές και εκεί αναμένεται να πέσει και το βάρος του επόμενου διαστήματος για την επίτευξη συμβιβασμού. Σε κάθε περίπτωση, Αθήνα και Σκόπια έχουν συμφωνήσει σε ταχεία διαδικασία με χρονικό ορόσημο, σύμφωνα με τις πληροφορίες, το τέλος Μαρτίου. Εως τότε θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πλήρως οι διμερείς διαβουλεύσεις επί του προσυμφώνου και να υπάρξει καθαρή εικόνα, και μήνυμα, προς την διεθνή κοινότητα για το εάν υπάρχουν ουσιαστικές προοπτικές επίτευξης τελικής συμφωνίας. Ο Μάιος, άλλωστε, είναι ο μήνας κατά τον οποίον η Ευρωπαϊκή Ενωση θα ανακοινώσει τις αποφάσεις της για την ενταξιακή πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και η πΓΔΜ γνωρίζει ότι δεν μπορεί να προσβλέπει σε άμεσο προενταξιακό καθεστώς εάν δεν υπάρχει έως τότε βάση επίλυσης του Μακεδονικού.
Τα μηνύματα Γιούνκερ
Το μήνυμα αυτό κόμισε εμμέσως πλην σαφώς χθες στα Σκόπια και ο ίδιος ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, χαιρετίζοντας μεν την μεταρρυθμιστική πρόοδο στην πΓΔΜ αλλά τονίζοντας πως δεν κομίζει οριστική ημερομηνία ένταξης. Και επισημαίνοντας με νόημα πως, στο πλαίσιο αυτό, πρέπει «να λυθεί το θέμα του ονόματος με την Ελλάδα». Οι θέσεις Γιούνκερ επιβεβαιώνουν ότι η πίεση παραμένει εστιασμένη στην πλευρά των Σκοπίων παρά την επιδίωξη της ΕΕ να προωθήσει γρήγορα το θέμα της ένταξης των χωρών των δυτικών Βαλκανίων – μια επιδίωξη, που σχετίζεται με προφανείς γεωπολιτικούς παράγοντες, με πρώτη την ευρωπαϊκή προσπάθεια να ανακόψει την ρωσική και τουρκική επιρροή και διείσδυση στην περιοχή.