Το πραξικόπημα στην Τουρκία, η αστάθεια που παρατηρείται στη γειτονική χώρα μετά και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κήρυξε ο Ρ.Τ. Ερντογάν και οι φόβοι για το ξέσπασμα ενός εμφυλίου πολέμου, διαμορφώνουν νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή που επηρεάζουν σαφώς και την Ελλάδα.
Πέραν του κινδύνου που διατρέχει η χώρα μας με την εξωτερίκευση της κρίσης της Τουρκίας στο Αιγαίο ή στον Έβρο, κάτι που έχουμε σημειώσει αρκετές φορές, η Ελλάδα ταυτόχρονα μπορεί να αναδειχθεί και σε παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή. Ήδη, διεφάνη αυτό κατά την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών Τζακ Λιού και των όσων είπε, καλώντας τους δανειστές να προχωρήσουν άμεσα σε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Γνωρίζουν πολλοί καλά οι ΗΠΑ τι διακυβεύεται. Ένα από τα θέματα που ίσως βρουν σύντομα μπροστά τους είναι αυτό της ενέργειας, καθώς βλέπουν ήδη πώς λόγω των εξελίξεων στην Τουρκία, εκ των πραγμάτων αναζωπυρώνεται το ρωσικό ενδιαφέρον για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, «σε περίπτωση που υπάρξουν δυσκολίες στην ομαλή πλοήγηση μέσα από τα στενά της Μαύρης Θάλασσας», όπως πρόσφατα δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του διαχειριστή του αγωγού, Nikolai Tokarev.
Την ίδια στιγμή τίθενται ερωτήματα για τον Trans Anatolian Pipeline (TANAP), το μεγάλο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από το αζέρικο πεδίο Shah Deniz μέσω των γεωργιανών-τουρκικών συνόρων στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας (είναι ο αγωγός που θα φέρει το αέριο στα ελληνοτουρκικά σύνορα για να διοχετευθεί στη συνέχεια μέσω του TAP και να το «οδηγήσει» στην Ιταλία.
Μπορεί να έσπευσε χθες η κοινοπραξία του αγωγού να διαβεβαιώσει ότι οι εξελίξεις στη γειτονική χώρα δεν επηρεάζουν την κατασκευή του TANAP και ότι το έργο προχωράει βάσει χρονοδιαγράμματος, ωστόσο είναι προφανές ότι ένας αγωγός 1.800 χιλιομέτρων σε μια χώρα μεγάλης αστάθειας και σε μια περίοδο απόλυτης αβεβαιότητας, είναι ένα εγχείρημα με ρίσκο υψηλότερο από εκείνο που είχε προϋπολογιστεί.
Από την άλλη, οι εξελίξεις αυτές αναβαθμίζουν το ρόλο άλλων ενεργειακών projects, όπως είναι το σχέδιο για πλωτό τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη ή και το σχέδιο για δημιουργία υπόγειας αποθήκης αερίου στο εξαντλημένο κοίτασμα της «Νότιας Καβάλας».
Ειδικά το πρόγραμμα της Αλεξανδρούπολης τείνει να εξελιχθεί, στο βαθμό βεβαίως που καταφέρει να συγκεντρώσει κεφάλαια και συμμετοχές για την κατασκευή του, σε ασφαλές σημείο εφοδιασμού, τόσο για τον TAP (σε περίπτωση που καθυστερήσει ή βρεί άλλα προσκόμματα ο TANAP) όσο, βεβαίως και για τη λειτουργία του σχεδιαζόμενου ελληνο-βουλγαρικού αγωγού IGB.
Όσον αφορά τις εξελίξεις για το πλωτό της Αλεξανδρούπολης, το μόνο νέο στοιχείο είναι η σαφέστερη, σε σχέση με το παρελθόν, εκδήλωση πρόθεσης συμμετοχής στο έργο εκ μέρους της Cheniere Energy. Σύμφωνα με πληροφορίες η Αμερικανική εταιρεία κατά την πρόσφατη επίσκεψη στελεχών της στην Αθήνα κατά την οποία συναντήθηκαν και με τον υπουργό Ενέργειας Πάνο Σκουρλέτη, δήλωσε ότι θα συμμετάσχει.
Εξελίξεις μπορεί να υπάρξουν και στο θέμα της εκμετάλλευσης των Κυπριακών κοιτασμάτων, αφού αρκετοί (Αμερικανοί, Ευρωπαίοι, αλλά και Ισραηλινοί) πιστεύουν πως για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της κυπριακής ΑΟΖ, και γενικότερα της λεκάνης της Μεσογείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να κατασκευαστεί αγωγός που θα περνάει από την Τουρκία.
Οι αναταραχές στην Τουρκία αυξάνουν το ρίσκο ενός τέτοιου έργου και ενδεχομένως να στρέψει και πάλι στο ενδιαφέρον στον υποθαλάσσιο αγωγό μέσω της Ελλάδας. Μπορεί να έχει μεγαλύτερο κόστος ο υποθαλάσσιος αγωγός, αλλά μειώνεται σημαντικά το ρίσκο μίας ασταθούς Τουρκίας, η οποία φαίνεται να μπαίνει σε περίοδο αναταραχών με απρόβλεπτες συνέπειες.